Alimenty na dziecko to temat, który pojawia się nie tylko przy okazji rozwodu. W tym kompendium wiedzy omówię, co można zrobić w najczęstszych przypadkach, z którymi spotykam się jako prawnik.
– Mąż/ojciec zostawił mnie i dzieci bez środków do życia.
– Mąż/ojciec nie dokłada się do domowego budżetu, a ja nie mam pieniędzy, by kupić najpotrzebniejsze rzeczy dla dzieci.
– Studiuję, pracuję, ale i tak nie starczy mi pieniędzy na utrzymanie, a rodzice się w ogóle nie dokładają.
– Żona/mąż/matka/ojciec nie płaci alimentów na dzieci, a mi brakuje do „pierwszego”.
– Sprawa sądowa może toczyć się długo, czy w międzyczasie mogę otrzymywać jakiekolwiek środki na dzieci.
Chociaż każda z tych sytuacji jest trochę inna, to pewne kroki, które musisz podjąć, są niezmienne. Zobacz, od czego zacząć i jakie działania podjąć, aby otrzymać alimenty na dziecko.
W pierwszej kolejności warto ustalić wysokość alimentów na dziecko, o którą będziesz się starał/starała.
Bez względu na to, czy chodzi o alimenty na dziecko małoletnie, czy alimenty na dorosłe dziecko, proponuję rozpocząć od wypisania szczegółowo kosztów/wydatków związanych z utrzymaniem dziecka. Jeśli macie więcej dzieci, to najlepiej wydatki na każde z nich wypisać osobno. Dopiero analiza wydatków związanych z wyżywieniem, kosztami mieszkaniowymi, środkami czystości, higieny, lekarstwami, wizytami lekarskimi, szkolnymi, dodatkowymi zajęciami pozaszkolnymi, jak i pozostałymi kosztami, może stanowić bazę do dalszych czynności w sprawie o alimenty na dziecko.
Następnie należy zweryfikować możliwości zarobkowe i majątkowe rodziców. Brzmi to bardzo skomplikowanie, ale faktycznie chodzi o to, ile rodzice rzeczywiście zarabiają lub mogliby zarobić, gdyby się postarali. Deklaracja, że rodzic zarabia najniższą krajową nie ma znaczenia jeśli jego wykształcenie, doświadczenie, staż pracy wskazują, że powinien zarabiać o wiele więcej. Warto sprawdzić i podać także majątek rodziców, który posiadają – np. oszczędności, nieruchomości (mieszkania, działki, lokale usługowe), ale i ruchomości (samochody, wartościowe rzeczy, maszyny, narzędzia).
Określenie, w jakiej wysokości rodzić powinien płacić alimenty na dziecko, zależy również od jego zaangażowania w wychowanie dziecka. Czyli:
● Jak często się z nim spotyka – 2 razy w miesiącu czy częściej, tylko w ciągu dnia czy z nocowaniem.
● Jak bardzo się interesuje jego wychowaniem, wynikami w nauce.
● Czy spędzają razem święta, wakacje, ferie.
● Czy oprócz alimentów na dziecko rodzic kupuje jeszcze inne rzeczy dziecku (ubrania, sprzęt).
Oraz od dochodów dziecka, jeśli je osiąga lub osiąga posiadany przez niego majątek, ale i kosztów utrzymania samych rodziców (warto tu również zrobić podobne zestawienia jak w przypadku dziecka).
Te informacje, potwierdzone dowodami (fakturami, paragonami z potwierdzeniem płatności, zaświadczeniami, oświadczeniami, zeznaniami świadków) będą stanowiły bazę do ustalenia wysokości alimentów na dziecko.
Następnie porównujemy – ile potrzebujemy (koszty utrzymania dziecka), ile każdy z rodziców dokłada, ile nam brakuje i ile każdy z rodziców może jeszcze dołożyć. I dzięki temu otrzymujemy alimenty na dziecko, które powinny być płacone. Pamiętaj, że poziom życia dziecka nie powinien odbiegać od poziomu życia rodziców. A alimenty na dziecko małoletnie lub alimenty na dorosłe dziecko to obowiązek rodzica.
Mając ustaloną kwotę alimentów na dziecko wraz z dowodami, można się zastanowić jak je otrzymać. Sposobów na uzyskanie alimentów na dziecko jest kilka.
Można spróbować załatwić sprawę ugodowo – rozmawiając i spisując wspólne ustalenia w formie ugody alimentacyjnej przed notariuszem lub mediatorem i zatwierdzić ją w sądzie.
Jeśli nie jest to możliwe, to należy złożyć pozew o alimenty do sądu. Powinien on zawierać podstawowe informacje – kto od kogo, w jakiej wysokości żąda alimentów na dziecko. W dalszej części pisma niezbędne jest uzasadnienie stanowiska, czyli dlaczego takie alimenty na dziecko są potrzebne wraz z przywołaniem dowodów.
Jeśli środków na utrzymanie dziecka potrzebujemy natychmiast lub istnieje niebezpieczeństwo, że sprawa o alimenty będzie się przedłużała to wraz z pozwem (lub nawet później) można złożyć wniosek o zabezpieczenie alimentów. Na jego podstawie Sąd w terminie do 30 dni powinien przeanalizować sprawę i wydać wstępne rozstrzygnięcie – postanowienie o zabezpieczeniu. Dzięki niemu rodzic będzie zobowiązany płacić alimenty na dziecko, nawet alimenty na dorosłe dziecko, natychmiast.
___
Na marginesie jedynie wtrącę, że trwają prace nad wprowadzeniem takiej instytucji jak alimenty natychmiastowe, o które będzie można się starać w przyspieszonym trybie, a sąd będzie miał 14 dni na wydanie orzeczenia, dodatkowo nie trzeba będzie przedstawiać dowodów na koszty utrzymania dzieci. Natychmiastowe alimenty na dziecko co do wysokości będą uzależnione od ilości dzieci w rodzinie i kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku kalendarzowym. I tak zgodnie z zasadą – 21% jak jest jedno dziecko, 19 % przy dwójce, 17 % przy trójce, 15 % przy czwórce i 13 % gdy jest ich pięcioro i więcej. W 2023 roku, w przypadku jedynaka byłaby to kwota 732,90 zł, ale już w rodzinie z 5ciorgiem dzieci to ich wysokość mogłaby wynosić 453,70 zł. Istnieje możliwość, że jeszcze w 2023 roku alimenty natychmiastowe zostaną wprowadzone, ale zobaczymy, czy faktycznie do tego dojdzie.
__
Pozew o alimenty nawet z zabezpieczeniem to dopiero początek sprawy sądowej. Teraz czas na doręczeniu pozwu drugiej stronie, zobowiązanie jej do ustosunkowania się, przedstawienia swoich twierdzeń i dowodów. Następnie sąd przeprowadza dowody zgłoszone przez obie strony, w tym przesłuchanie świadków. Dopiero na końcu sąd przesłuchuje rodziców.
Rozprawa o alimenty co mówić?
Pytania sądu sprowadzają się do następujących kwestii:
1. Jakie dokładnie są koszty utrzymania dziecka – na co i jakie kwoty są wydawane,
2. Jakie są dochody rodziców? Gdzie i jako kto pracują? Jakie jest ich wykształcenie, doświadczenie?
3. Jakie są koszty utrzymania rodziców? Jaki jest ich stan zdrowia?
4. Jak często rodzic/rodzice kontaktuje/ją się z dzieckiem?
5. Czy rodzice dodatkowo partycypują w kosztach utrzymania dziecka (kupują mu dodatkowe rzeczy, pokrywają dodatkowe koszty utrzymania)? Jeśli tak, to w jakich, jak często i w jakiej wysokości?
6. Jaki rodzice/dziecko mają/ma majątek? Czy osiągają z tego dodatkowe dochody? Jeśli tak to jak często i w jakiej wysokości?
Odpowiedzi powinny być krótkie, konkretne i na temat. Muszą one potwierdzać wcześniej przedstawione stanowisko w sprawie i być zgodne z zasadami współżycia społecznego, dobrem dziecka (nawet najniższe dochody nie zwalniają z płacenia alimentów) oraz doświadczeniem życiowym (rzeczywistością). Warto pamiętać, że sąd (czyli sędzia, który prowadzi sprawę) już wielokrotnie przesłuchiwał świadków i strony w sprawie o alimenty na dziecko i może mieć wiedzę – jaki jest obecnie rynek pracy, jakie mogą być średnie dochody, ile można zarobić w pracy zagranicą, a nawet czy koszty utrzymania dziecka są zawyżone lub zaniżone. To wszystko może mieć wpływ na to, której stronie sąd da wiarę, czyli komu przyzna rację w sprawie i wyda korzystny wyrok.
Jeśli masz jeszcze dodatkowe pytania w sprawie alimentów na dziecko, zapraszam na konsultację do Kancelarii.